Kreatinin Kan Tahlilinde Nasıl Ölçülür?

Kreatinin, kanda bulunan ve böbreklerde filtrelenerek idrar yoluyla elimine edilen kimyasal bir atık üründür. Kimyasal atıklar normal kas fonksiyonlarının yan ürünleridir. Daha fazla kas kütlesine sahip insanlar daha fazla kreatinin üretirler. Kandaki kreatinin seviyesi, bir kişinin sahip olduğu kas ve böbrek fonksiyonlarının miktarını yansıtır. Normal böbrek fonksiyonlarına sahip çoğu erkeğin vücudunda yaklaşık 0,6 ila 1,2 miligram/desilitre (mg/dL) kreatinin vardır. Kadınlarda ise bu rakam 0.5 ile 1.1 mg/dL arasındadır. Kadınlar erkeklere oranla daha az kas kütlesine sahip olduklarından, vücutlarında genellikle erkeklerden daha az kreatinin bulunur. Kandaki kreatinin düzeyini etkileyebilecek diğer faktörler: vücut büyüklüğü, aktivite seviyesi ve kullanılan ilaçlardır.

Kan Tahlilinde Kreatinin Nedir?

Kreatinin kan tahlili, kandaki kreatinin düzeyini ölçer. Kreatinin, kasınızda bulunan kreatin bozulmaya uğradığında oluşan bir atık üründür. Kandaki kreatinin düzeyleri, doktorunuza böbreklerin ne kadar iyi çalıştığına dair bilgi sağlayabilir. Her böbreğin nefron adı verilen milyonlarca küçük kan filtreleme birimi vardır. Nefronlar, glomerüller olarak bilinen çok küçük bir kan damarı kümesi vasıtasıyla kanı filtreler. Bu yapılar atık ürünleri, fazla suyu ve diğer yabancı maddeleri kandan ayırır. Toksinler idrar torbasında saklanır ve idrar yaparken çıkarılır. Kreatinin, böbreklerin normal olarak vücuttan attığı maddelerden biridir. Doktorlar böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için kandaki kreatinin düzeyini ölçer. Yüksek düzeyde kreatinin, böbreğin hasar gördüğünü ve düzgün çalışmadığını gösterebilir. Kreatinin kan tahlilleri genellikle bir kan üre nitrojen (BUN) testi ve bir temel metabolik panel (BMP) veya kapsamlı bir metabolik panel (CMP) de dahil olmak üzere diğer birçok laboratuar testleri ile birlikte yapılır. Bu testler, bazı hastalıkları teşhis etmek ve böbrek fonksiyonunuzla ilgili herhangi bir problemi kontrol etmek için rutin fiziki muayeneler sırasında yapılır. Kreatinin kan tahlilleri fazla hazırlık gerektirmez. Aç kalmanız gerekmez. Doğru bir sonuç almak için normalde yaptığınız gibi yiyebilir ve içebilirsiniz. Ancak, doktorunuza, halihazırda kullanmakta olduğunuz reçeteli veya reçetesiz (OTC) ilaçlar hakkında bilgi vermeniz önemlidir. Bazı ilaçlar, böbrek hasarına neden olmadan kreatinin seviyelerini artırabilir ve test sonuçlarınızı etkileyebilir. Doktorunuza bildirmeniz gereken öncelikli ilaçlar şunlardır:

- simetidin (Tagamet, Tagamet HB)
- aspirin (Bayer) veya ibuprofen (Advil, Midol) gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler)
- kemoterapi ilaçları
- sefalosin antibiyotikler, örneğin sefaleksin (Keflex) ve sefuroksim (Ceftin)
Doktorunuz, ilacınızı almayı bırakmanızı veya testten önce dozajınızı ayarlamanızı isteyebilir. Ayrıca, test sonuçlarınızı yorumlarken bunu dikkate alır.

Kreatinin kan testi, küçük bir kan örneği alımı gerektiren basit bir testtir. Kan alan teknisyen önce kollarınızı açmanızı ister. Enjeksiyon bölgesini antiseptik ile sterilize eder ve daha sonra kolunuzun etrafına bir bant bağlar. Bir damar bulduktan sonra, kanı toplamak için içine bir iğne sokar. Çoğu durumda, dirseğin iç kısmındaki damarlar kullanılır. İğne takıldığında hafif bir batma hissedebilirsiniz, ancak testin kendisi acı vermez. Görevli iğneyi çıkardıktan sonra, iğne yarasına bir bandaj koyar. Yeterli kan alındıktan sonra, numune analiz için bir laboratuvara gönderilir. Doktorunuz tahlilden birkaç gün sonra sonuçları size verecektir.